روزنامه شهروند
1396/12/07
زوال مالی فوتبال
حسین قهار- شهروند| فوتبال در همه جای دنیا یک صنعت پولساز است و به مدیرانی نیاز دارد که بیشتر از هر چیزی اقتصاددان و آینده‌نگر باشند و در این راه به شکلی کار کنند که شکست نخورند! تنها در چنین شرایطی فوتبال زنده خواهد ماند و پیشرفت خواهد کرد. اگر یک سوال مطرح کنیم که اقتصاد فوتبال ایران چه وضعیتی دارد، همه جواب آن را می‌دانند! همه می‌دانیم که فوتبال ایران با یک اقتصاد غیرشفاف و بیمار مواجه است که این رشته را از یک‌طرف تا مرز ورشکستگی و از طرف دیگر عقب‌ماندگی چندده‌ساله نسبت به سایر کشورها حداقل در همین آسیا پیش برده است. این گزارش نگاهی است بر عملکرد مدیریتی که سابقه نشان می‌دهد فوتبال در خدمت آنهاست و نتیجه فعالیت‌های آنها برای فوتبال ثروت‌آفرین نبوده است. مدیرانی که استاد رفوزگی در عقد قراردادهای تجاری ناکام هستند و نتیجه آن میشود قراردادهای عجیب و غریبی که یکی پس از دیگری با شکست مواجه می‌شوند.69میلیارد خسارت به ایران نوین
قرارداد تبلیغات محیطی با ایران نوین، جنجالی‌ترین پروژه تجاری مدیران فوتبال در سالهای اخیر بوده است. سازمان لیگ در زمان ریاست مهدی تاج، قراردادی دو ساله و 160میلیارد تومانی ( 60میلیارد برای سال اول و 100میلیارد برای سال دوم) با این شرکت امضا کرد. مدیران در سال اول مجبور شدند به دلیل پخش نشدن 3 هفته از بازی‌ها از تلویزیون، قرار نداشتن تابلوهای تبلیغاتی ردیف سوم در ورزشگاه‌ها، عدم برگزاری تمام مسابقات در روزهای پنجشنبه و جمعه و بهانه‌های این‌چنینی 23میلیارد به این شرکت خسارت بدهند. در سال دوم در شرایطی که باید مشکلات سال اول برطرف می‌شد تا فوتبال ضرر چندین میلیاردی نکند، در اتفاقی عجیب و مشکوک به همان دلایل سال اول، این‌بار 46میلیارد تومان خسارت به ایران نوین داده شد. مسئولان در مجموع در شرایطی 69میلیارد به این شرکت خسارت دادند که هنوز تکلیف چیزی حدود 30میلیارد تومان از بدهی‌های این شرکت با این‌که دو‌سال از پایان قرارداد گذشته روشن نشده و تا آذرماه 97 به شرکت مذکور برای تسویه‌حساب فرصت داده‌اند. همچنین سازمان بازرسی به این قرارداد ایراد گرفته و پرونده تخلفات احتمالی مسئولان فوتبال را به دادسرا ارجاع داده است.
35میلیارد طلب از تبلیغات لیگ شانزدهم
بعد از پایان قرارداد ایران نوین، لیگ برتر شانزدهم در هفته‌های ابتدایی اسپانسر تبلیغات محیطی نداشت، اما با چند هفته تأخیر قراردادی دو ساله با شرکت قناپ (50میلیارد برای سال اول و 65میلیارد تومان برای سال دوم) امضا شد. این درحالی است که مهدی تاج بعد از عقد قرارداد با ایران نوین گفته بود قرارداد بعدی تبلیغات محیطی 400میلیارد تومان خواهد بود. با این وجود درباره این قرارداد باید نوشت با این‌که فناپ حدود 10میلیارد تومان پرداختی به فوتبال داشت، این قرارداد با تصمیم مهدی تاج که حالا به سمت ریاست فدراسیون فوتبال رسیده بود، فسخ و در ادامه قرارداد جدیدی با یکی از شرکت‌های زیرمجموعه همراه اول برای تبلیغات محیطی امضا شد. حالا جالب این‌جاست که مدیران شرکت فناپ به‌صورت رسمی نسبت به اتفاقات فصل قبل اعلام خسارت کرده‌اند و از طرفی سعید آذری، مدیرعامل باشگاه ذوب‌آهن که عضو هیأت‌رئیسه سازمان لیگ هم هست، هفته گذشته به‌صورت رسمی اعلام کرد سازمان لیگ از اسپانسر سال قبل تبلیغات محیطی هم 35میلیارد تومان طلبکار است.
بحران تبلیغات محیطی، اسپانسر پول نمی‌دهد
سازمان لیگ بعد از دو شکست مفتضحانه در عقد قرارداد تبلیغات محیطی برای لیگ فصل جاری (لیگ برتر هفدهم) بدون برگزاری مزایده، تبلیغات محیطی را به شرکت امین سیما کیش (اسپانسر سابق پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی) با مبلغ 67میلیارد تومان واگذار کرد. عمق فاجعه اما این‌جاست که مدیران از شکست‌های قبلی درس نگرفتند و حالا با اسپانسر فعلی تبلیغاتی هم به مشکل خورده‌اند و شرکت مذکور پول باشگاه‌ها را تا هفته بیست‌وچهارم پرداخت نکرده است و در شرایطی که 6 هفته به پایان مسابقات باقی مانده، ممکن است باز هم مبلغ قابل‌توجهی از این قرارداد بلاتکلیف بماند. دیروز سعید آذری، مدیرعامل ذوب‌آهن در مصاحبه‌ای با تأیید این خبر از تهدید رسمی سازمان لیگ در واکنش به بدقولی‌های اسپانسر گفت: «هفته گذشته هیأت‌رئیسه سازمان لیگ تصمیم گرفت در صورتی که پیمانکار و اسپانسر پول باشگاه‌ها را ندهد، از نصب تابلوهای تبلیغاتی در دیدار این هفته پرسپولیس و استقلال جلوگیری کنیم. این بحث جدی است و سازمان لیگ و شخص مهدی تاج هم بشدت پیگیر آن هستند.»
قرارداد خرید لباس از آدیداس
مدیران فوتبال در شرایطی که ابتدا اعلام کرده بودند قراردادی 5ساله تا پایان جام‌جهانی 2022 با آدیداس امضا خواهند کرد، درنهایت رضایت دادند که قراردادی یک‌ساله برای خرید لباس با 70درصد تخفیف با این شرکت آلمانی امضا کنند. این درحالی است که شرکت‌های زیادی حاضر بودند با اسپانسرینگ البسه تیم‌های ملی حتی با وجود ارایه رایگان لباس باکیفیت پول هم به فدراسیون فوتبال بدهند، اما مسئولان با بهانه قراردادن مصوبه وزارت صنعت، تصمیم به عقد قرارداد خرید لباس گرفتند و حتی قید دریافت پاداش 500هزار دلاری حضور تیم‌ملی در جام‌جهانی از سوی آدیداس را زدند که این مسأله جنجال بزرگی را به همراه داشت! چون همه معتقدند شأن فوتبال ایران در این قرارداد حفظ نشد. جالب این‌جاست که درحال حاضر از شرکت تولیدی مجید هم برای سایر تیم‌های ملی بدون این‌که قراردادی امضا شده باشد لباس خریداری میشود و قرار نیست به تیم‌های دیگر لباس آدیداس داده شود.
بحران لگیا، آل اشپورت، جیووا و دربی استار
در 10سال گذشته فدراسیون در یک نوبت اقدام به عقد قرارداد با شرکت ایتالیایی لگیا کرد که بعد از ماه‌ها همکاری با دریافت لباس‌های بی‌کیفیت و بد مشخص شد لباس‌های این شرکت در تولیدی یک پیشکسوت ورزشی دوخته میشود، به همین ترتیب فضا به‌قدری منفی شد که قرارداد فسخ شد. پس از آن برای چند‌سال آل اشپورت آلمانی اسپانسر پوشاک شد و در این مدت هم مشکلات بسیار زیادی به وجود آمد و همه نسبت به کیفیت بد این لباس‌ها ایراد می‌گرفتند و کار به جایی رسید که این شرکت هم قرارداد خود را فسخ کند. درنهایت در آخرین روزهای مدیریت کفاشیان در سمت ریاست فدراسیون با عجله‌ای که هیچ وقت توجیه قانع‌کننده‌ای برای آن وجود نداشت، مسئولان تصمیم گرفتند قراردادی با شرکت ایتالیایی جیووا امضا کنند. جیووا لباس تیم‌ملی بزرگسالان را رایگان به فدراسیون می‌داد و قرار بود برای سایر تیم‌های ملی از این شرکت لباس خریداری شود. درنهایت کیفیت لباس‌های این شرکت هم آن‌قدر بد بود که وقتی تاج، رئیس فدراسیون شد پس از چند ماه این قرارداد را فسخ کرد که حالا گفته میشود جیووا هم درخواست دریافت غرامت به دلیل فسخ یک‌طرفه قرارداد دارد. مدیران حتی برای توپ لیگ برتر هم با آل اشپورت و شرکت دربی استار در سالهای اخیر قرارداد خرید توپ امضا کردند.
فسخ 45 میلیاردی با ائل خودرو و ابهام 6090
قبل از جام‌جهانی 2014 برزیل قراردادی سه ساله با شرکت ائل خودرو ارس که وارد‌کننده خودروهای آمریکایی بود توسط کفاشیان امضا شد و قرار بود این شرکت برای هر‌سال 15میلیارد تومان پول به فدراسیون بدهد اما بعد از چند ماه بدون این‌که شفاف‌سازی لازم انجام شود، قرارداد فسخ شد. مهدی تاج و علی کفاشیان البته چند‌سال پیش قرارداد سامانه پیامکی 3 سالهای برای سازمان لیگ با شرکت همراه اول امضا کردند که باید تا فصل قبل ادامه پیدا می‌کرد. در این قرارداد به صراحت آمده بود شرکت مذکور بعد از 10 ماه باید 14میلیارد تومان برای فوتبال درآمدزایی کند، اما محمدرضا ساکت، دبیرکل فدراسیون که آن موقع مشاور اقتصادی تاج در سازمان لیگ بود، اعلام کرد پرداختی این شرکت تنها 2میلیارد تومان بود و درنهایت بعد از یک فصل قرارداد هم فسخ شد. در این میان حتی می‌توان به قرارداد سامانه هواداری 9090 تیم‌ملی هم اشاره‌ای داشت که گفته میشود طرفین اختلافات بزرگی با هم دارند و ساکت چند ماه قبل گفته بود ممکن است بخواهند این قرارداد را در صورت عدم خوش‌قولی اسپانسر فسخ کنند. این درحالی است که قرارداد طرفین به‌قدری محکم است که فسخ یک‌طرفه قرارداد تا قبل از سال 2019 هزینه‌های سنگینی به فوتبال وارد می‌کند.
فاجعه قرارداد 11 ساله بلیت‌فروشی
فدراسیونی‌ها چند‌سال قبل یک قرارداد عجیب و غریب با شرکت برهان مبین امضا کردند و انحصار بلیت‌فروشی مسابقات فوتبال ایران به این شرکت برای 11سال داده شد. در چند‌سال ابتدایی کار پیش رفت تا این‌که مدیران عامل باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال نسبت به این قرارداد اعتراض‌های جدی کردند و حتی پاس افشاگری‌های رسانه‌ای هم وسط آمد. درست است که هیچ‌وقت زوایای پنهان چگونگی عقد این قرارداد بدون مزایده و مقصران آن برای مردم روشن نشد اما درنهایت شرکت مذکور قبول کرد سهم 35درصدی‌اش از درآمد‌ها به 12درصد کاهش پیدا کند و این سهم به باشگاه‌ها
اضافه شود.
سایر اخبار این روزنامه
نقطه ایست دلالان گندم
همیشه درد مردم را گفته‌ام
محلی‌ها سد راه مقابله با شکار
در انتظار آفتاب دنا
زوال مالی فوتبال
تعدیل، سرانجام طرح ترافیک جدید
پا به چرخ
جدال دود و دم
سوریه آرام میشود
صفحه شهرونگ
نوروز متفاوت برای «مردم»
ایران دست خالی از برلین برگشت
«امید» روی سکوهای زنانه
مبارزه با ميوه فساد بي‌نتيجه است
